โครงการจัดตั้งสถาบันวิทยาการพลังงาน (วพน.) (Thailand Energy Academy – TEA) มีวัตถุประสงค์เพื่อให้ผู้บริหารระดับสูงและผู้นำจากองค์กรต่างๆ ทั้งภาครัฐ เอกชน รวมไปถึงสื่อมวลชน นักวิชาการ และประชาชน มีความรู้ความเข้าใจในเรื่องพลังงาน ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญใน การตอบสนองความต้องการขั้นพื้นฐานของประชาชน และยังเป็นปัจจัยสำคัญในการขับเคลื่อนภาคธุรกิจและอุตสาหกรรมของประเทศ
สืบเนื่องจากการพัฒนาเศรษฐกิจและเทคโนโลยีเพื่อรองรับการเติบโตของจำนวนประชากรโลก ทำให้ความต้องการใช้พลังงานอยู่ในระดับสูง ในขณะที่แหล่งพลังงานหลักของโลกมีปริมาณจำกัดและมีแนวโน้มลดลงเรื่อยๆ และในส่วนของประเทศไทย ถึงแม้จะมีแหล่งพลังงานเชิงพาณิชย์ภายในประเทศของตนเอง แต่ยังคงไม่เพียงพอกับความต้องการ ทำให้ต้องพึ่งพาพลังงานนำเข้าจากต่างประเทศมาโดยตลอด อีกทั้ง ต้องเผชิญและปรับตัวอย่างต่อเนื่องกับภาวะผันผวนของราคาน้ำมันซึ่งส่งผลต่อเศรษฐกิจและการลงทุนโดยรวม ทำให้ต้องหันมาหาแหล่งพลังงานทางเลือกและพลังงานทดแทนอื่นๆ เพื่อให้สามารถตอบสนองความต้องการในอนาคต โดยมุ่งเน้นการสร้าง ความมั่นคงทางพลังงานควบคู่ ไปกับการพัฒนาเศรษฐกิจ สังคม ชุมชน และสิ่งแวดล้อม
สถาบันวิทยาการพลังงาน มุ่งหวังให้บุคลากรที่เกี่ยวข้องของประเทศโดยเฉพาะผู้บริหารระดับสูงและผู้นำทางความคิดของทุกภาคส่วน มีความ รู้ความเข้าใจในความจำเป็นของพลังงานและเข้าใจในบทบาทที่จะร่วมส่งเสริมให้มีการใช้พลังงานอย่างรู้คุณค่า เสริมสร้างคุณภาพชีวิต และเป็น มิตรกับสิ่งแวดล้อม เพื่อพัฒนาเศรษฐกิจ สังคม และสร้างความมั่นคงทางพลังงานของประเทศอย่างยั่งยืน